1.Norveç Çalışma Bakanlığı, 2012 Ocak ayında Büyükelçiliğimize yaptığı bir bildirimle, 20 Temmuz 1978 tarihli Türkiye-Norveç Sosyal Güvenlik Sözleşmesine atıfla,

-Norveç’in 1976 yılında yürürlüğe giren Ulusal Sigorta Kanununa göre yaş haddinden emekli olan ve Norveç’te üç yıl ya da daha fazla yaşamış olan kişilerin emekli aylığının, kişinin emeklilik başvurusunu başka ülkeye gitmeden önce ya da sonra yapmış olması durumuna bakmaksızın, ülke dışına transfer edilebildiğini,

-1 Ocak 1991 tarihinde yapılan değişiklikle emeklilik sisteminde en az üç yıl prim biriktirmemiş olan kişilerin mukimliğe dayalı yaş haddinden emeklilik gelirlerini başka ülkeye transfer edebilmeleri için Norveç’te en az 20 yıl yaşamış olma koşulunun getirildiğini,

-Diğer taraftan, bu değişiklik öncesi imzalanmış sözleşmelere ve bu arada Türkiye-Norveç Sosyal Güvenlik Sözleşmesine bu konuda getirilen yorumda, Bakanlığın “20 yıl kuralının başvuru sahibi eğer Türkiye’ye taşındıktan sonra bu başvuruyu yapıyorsa geçerli olması gerektiği, ancak, Türkiye’ye göç etmeden önce kabul edilmiş olan emeklilik başvuruları için 20 yıl kuralının uygulanmayacağı” görüşünü taşıdığını,

-Bakanlığın yaptığı yeni bir değerlendirmede Anlaşmanın 13ncü maddesi 7nci paragrafı ile uyumlu olmayabileceği düşüncesiyle yeni bir yorum getirdiği ve “Türkiye’de ikamet eden emeklilik aylığı başvuru sahiplerinin Norveç Sigorta Sisteminden alacakları emeklilik aylığının Norveç’te ikamet edenler ile aynı şart ve koşullarla değerlendirileceği ve 20 yıl kuralı aranmayacağı” sonucuna vardığını bildirmiştir.

2.Norveç Çalışma Bakanlığı ayrıca, yeni durumun ilgili kişilerin başvurusu ile ya da idarenin rutin uygulamaları sırasında 20 yıl kuralının uygulanması sebebiyle emeklilik aylığı reddedilmiş ya da olması gerektiğinden daha düşük seviyede bağlanmış kişilerin dosyalarına ulaşıldığında kişilere uygulanacağını bildirmiştir.

3.Norveç’te16 yaşından sonra 20 yıldan az yaşayanlar, Norveç’te yaşadıkları süre içinde bir süre işsiz kalmış olanlar ve 67 yaşından önce veya sonra Türkiye’ye dönmüş kişiler için geçerli olacak sözkonusu uygulamanın daha iyi anlaşılması için aşağıdaki örnek durumların incelenmesi yararlı olacaktır.

Örnek 1:Bir kişi emeklilik yaşına gelinceye kadar Norveç’te 15 yıl aktif olarak çalışmıştır. Karısı da bu kişi ile birlikte Norveç’te yaşamış ancak çalışmamıştır. Karısı da kocası ile beraber aynı yıl emeklilik yaşına varmıştır. Her iki eş de yaş haddinden emekli olabilir. Kişi 15/40 tam gelir emekliliği, eşi ise 15/40 ikamete bağlı emeklilik (minimum) alır. Eşler, emekli olduktan bir süre sonra Türkiye’ye dönerse de aynı miktarlarda emekli maaşı almaya devam ederler (Önceki durumda kadın Norveç’te 20 yıldan az ikamet ettiği için emeklilik maaşı kesiliyordu).

Örnek 2:Birinci örnekteki kişilerin emeklilik yaşına ulaşmadan Türkiye’ye döndükleri varsayıldığında, emeklilik hakkına 67 yaşında sahip olurlar. Her iki eş de yukarıdaki örnekte olduğu gibi emekli maaşı hakkına sahip olur (Önceki uygulamada kadının emeklilik talebi reddedilmekteydi).

Örnek 3:Yukardaki örneklerde olduğundan farklı olarak, kadının Norveç’te 5 yıl çalıştığı varsayılırsa, bu durumda yaşa bağlı emeklilik maaşı 5/40 tam gelir emekliliği, 10/40 ikamete bağlı emeklilik olarak hesaplanır ve bu maaşını Türkiye’ye göç etmiş olsa bile alabilir (Önceki uygulamada ikamete bağlı emeklilik maaşını alamamakta sadece tam gelir emekli maaşını alabilmekteydi).

4.Norveç Ulusal Sigorta Sistemine ilişkin ek bilgilere aşağıdaki bağlantı üzerinden ulaşılması mümkündür.
http://www.regjeringen.no/en/dep/ad/dok/veiledninger_brosjyrer.html?id=2122

5.Türkiye-Norveç Sosyal Güvenlik Sözleşmesi ve sosyal güvenlik konularında olabilecek sorulara ilişkin olarak Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı, Sosyal Güvenlik Kurumu Başkanlığında aşağıda bilgileri kayıtlı temas noktası ile irtibat kurabilirsiniz.

Seda Andiç, Sosyal Güvenlik Uzman Yardımcısı

Tel: +90 312 4588156, Faks:+90 312 432 12 45

norvecirtibat@sgk.gov.tr